ត្រូវបន្តជំរុញ និងយកចិត្តទុកដាក់គិតគូរអំពីផលប្រយោជន៍ និងលើកតម្កើងជីវភាពរស់នៅរបស់បងប្អូនជនមានពិការភាព ឲ្យបានសមរម្យស្រប តាមសេដ្ឋកិច្ចជាតិ
ភ្នំពេញ៖ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានចំណាយថវិការដ្ឋយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ ដើម្បីលើកស្ទួយវិស័យពិការភាពនៅ
កម្ពុជាសំដៅជួយដល់ជនមានពិការភាព និងក្រុមគ្រួសារ ឱ្យទទួលបានគុណភាពជីវិតល្អប្រសើរ គ្មានការរើសអើង
ទទួលបានសេវាសង្គម និងសេវាសាធារណៈប្រកបដោយគុណភាព រួមទាំងជំរុញឱ្យជនមានពិការភាពបានចូលរួម
គ្រប់សកម្មភាពក្នុងសង្គម ទាំងការទៅចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត និងឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនឱ្យគេបោះឆ្នោត ការទទួលបាន
ការគោរពសិទ្ធិនិងសេចក្តីថ្លៃថ្នូរ ព្រមទាំងការគិតគូរដាក់បញ្ចូលការងារពិការភាពក្នុងគ្រប់វិស័យ តាមរយៈការកែ
សម្រួលនិងរៀបចំលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត ការចុះផ្សព្វផ្សាយការយល់ដឹងអំពីវិស័យពិការភាពទៅគ្រប់ក្រសួង ស្ថាប័ន
រដ្ឋទាំងថ្នាក់ជាតិនិងថ្នាក់ក្រោមជាតិ វិស័យឯកជន សង្គមស៊ីវិល និងដៃគូអភិវឌ្ឍនានា ដើម្បីគាំទ្រដល់ការអភិវឌ្ឍ
ប្រកបដោយចីរភាពសម្រាប់ជនមានពិការភាពគ្រប់រូបនៅកម្ពុជា។
សារលិខិតសម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
ប្រធានកិត្តិយសក្រុមប្រឹក្សាសកម្មភាពជនពិការ
ក្នុងឱកាសសន្និបាតបូកសរុបការអនុវត្តផែនការយុទ្ធសាស្ត្រជាតិស្តីពីពិការភាព
២០១៤-២០១៨ និងប្រកាសដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការផែនការយុទ្ធសាស្ត្រជាតិ
ស្តីពីពិការភាព២០១៩-២០២៣ ព្រមទាំងទិវាជនមានពិការភាពកម្ពុជាលើកទី២១
និងទិវាជនមានពិការភាពអន្តរជាតិលើកទី៣៧ ថ្ងៃទី៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩។
រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍជាតិ ដោយបន្តប្តេជ្ញាថែរក្សាសន្តិភាព
ស្ថិរភាពនយោបាយ សន្តិសុខជាតិ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចដោយឈរលើមូលដ្ឋានឯករាជ្យ អធិបតេយ្យ បូរណភាពទឹកដី
ប្រជាធិបតេយ្យ និងគោរពសិទ្ធិមនុស្ស។ សិទ្ធិរបស់ជនមានពិការភាពក៏ត្រូវបានការពារដោយច្បាប់ជាតិ និងអន្តរជាតិ ក្នុងគោលបំណងការពារសិទ្ធិសេរីភាព ការពារផលប្រយោជន៍ ទប់ស្កាត់ កាត់បន្ថយ លុបបំបាត់ការរើសអើង
ចំពោះជនមានពិការភាព ដើម្បីធានាដល់សិទ្ធិស្មើភាពគ្នានៃសកម្មភាពក្នុងសង្គមរវាងជនមានពិការភាពនិងមិនមាន
ពិការភាព។
ទន្ទឹមនឹងនេះ សុខុមាលភាពរបស់ជនមានពិការភាព ក៏ត្រូវបានយកចិត្តទុកដាក់ពីគ្រប់មជ្ឈដ្ឋាន ស្របតាម
កាលានុវត្តភាពនៃការអភិវឌ្ឍរីកចម្រើនរបស់ប្រទេសជាតិ។ ជនមានពិការភាព ត្រូវបានផ្តល់អាទិភាពក្នុងការជ្រើសរើស
ឱ្យចូលបម្រើការងារនៅក្នុងក្រសួង ស្ថាប័នរដ្ឋចំនួន៤០ ដោយគិតក្នុងឆ្នាំ២០១៨នេះ ជនមានពិការភាពបានចូល
បម្រើការងារសរុបចំនួន២ ៨៦០នាក់ ស្រ្តីមានពិការភាពចំនួន៧៨៩នាក់ ក្នុងនោះពិការកម្រិតធ្ងន់មានចំនួន
១ ៥៥៧នាក់ ដែលក្នុងម្នាក់គិតស្មើនឹងចំនួន២នាក់ មានចំនួនសរុប៤ ៤១៧នាក់ ស្មើនឹង១,៩៥ភាគរយ ហើយ
បច្ចុប្បន្នគ្រប់ក្រសួង ស្ថាប័នរដ្ឋកំពុងជ្រើសរើសឱ្យគ្រប់តាមអត្រាកំណត់ចំនួន២ភាគរយ នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៩។ ដោយ
ឡែកនៅវិស័យឯកជនចំនួន១០២អង្គភាព ដែលបានចុះបញ្ជី បានជ្រើសរើសនិយោជិកមានពិការភាពសរុបចំនួន
៣ ៧៩២នាក់ ស្មើ២,៩៤ភាគរយ ក្នុងនោះមានស្រ្តីមានពិការភាពចំនួន២ ១៦២នាក់។
ជនមានពិការភាពក្រីក្រនៅតាមសហគមន៍ចំនួន១១ ៦២៨នាក់ បានទទួលនូវផលប្រយោជន៍តាមរយៈការ
អនុវត្តការផ្តល់របបគោលនយោបាយ ដើម្បីចូលរួមចំណែកអនុវត្តផែនការយុទ្ធសាស្រ្តនិងគោលនយោបាយជាតិ
នានាទាក់ទិននឹងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ។ ជាក់ស្តែងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានផ្ដល់កម្មសិទ្ធិដីធ្លីនិងបានកសាង
លំនៅឋានជូនជនមានពិការភាពតាកែនកោះស្លា តំបន់អភិវឌ្ឍជនមានពិការភាពខេត្តកំពត៣១៧ នៅស្រុកគូលែន
ខេត្តសៀមរាប និងនៅភ្នំឆ័ត្រ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។ យើងក៏បានផ្តល់សេវាស្តារលទ្ធភាពពលកម្មនៅតាមសហគមន៍
និងគាំទ្រ ជនមានពិការភាពចងក្រងក្រុមជួយខ្លួនឯង ចងក្រងអង្គការជនមានពិការភាពថ្នាក់ឃុំ ស្រុក ខេត្ត ក្នុង
ទិសដៅឱ្យជនមានពិការភាពអាចជួយគ្នាទៅវិញទៅមក និងរៀបចំផែនការបញ្ហាវិស័យពិការភាពជាមួយអាជ្ញាធរ
មូលដ្ឋានថ្នាក់ឃុំ/សង្កាត់ ក្រុង/ស្រុក/ខណ្ឌ និងរាជធានី ខេត្ត ជាពិសេសចូលរួមចំណែកជួយដល់ជនមានពិការ
ភាពក្រីក្រ ក្នុងការលើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅរបស់ជនមានពិការភាពប្រកបដោយឯករាជ្យ ស្មើភាព ស្មើសិទ្ធិ និង
សេចក្តីថ្លៃថ្នូរ។ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន ជនមានពិការភាពបានបង្កើតក្រុមជួយខ្លួនឯងចំនួន ១ ៩៥០ក្រុម អង្គការជនមាន
ពិការភាពប្រមាណ៧០ ជនមានពិការភាពប្រមាណចំនួន២៨០០០នាក់ក្នុងមួយឆ្នាំ បានទទួលការផ្តល់សេវាស្តារលទ្ធភាព
ពលកម្មកាយសម្បទា និងជនមានពិការភាពចំនួន២៤៧នាក់ បានទទួលការបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈនិងមុខរបរក្នុង
ឆ្នាំ២០១៩។ ជនមានពិការភាពក្រីក្រនៅតាមសហគមន៍បាននិងកំពុងទទួលផលប្រយោជន៍ជាច្រើនដូចជា ការពិនិត្យ
ព្យាបាលនិងការថែទាំសុខភាព ការទទួលសេវាស្តារលទ្ធភាពពលកម្ម ថ្លៃអាហារហូបចុក សោហ៊ុយធ្វើដំណើរ ការ
ស្នាក់នៅដោយឥតគិតថ្លៃ ដែលបានអនុវត្តនៅខេត្តប៉ៃលិន ខេត្តត្បូងឃ្មុំ ខេត្តកំពង់ធំ ខេត្តកំពង់ចាម ខេត្តព្រៃវែង និង
ខេត្តស្វាយរៀង ដើម្បីចូលរួមចំណែកអនុវត្តគោលនយោបាយជាតិគាំពារសង្គម ផែនការយុទ្ធសាស្ត្រជាតិ និង
គោលនយោបាយជាតិនានាដែលទាក់ទងនឹងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ។ យើងក៏បានរៀបចំបង្កើតឱ្យមានអក្សរប្រៃយ៍
(អក្សរស្ទាប) សម្រាប់ជនពិការភ្នែក និងភាសាសញ្ញាសម្រាប់មនុស្សគថ្លង់ ដោយបានដាក់បញ្ចូលទៅក្នុងកម្មវិធីអប់រំ
និងព័ត៌មានវិទ្យា ព្រមទាំងបានបកប្រែជាភាសាសញ្ញានៅតាមស្ថានីយ៍ទូរទស្សន៍នានា ដើម្បីផ្តល់ឱកាសឱ្យជនមាន
ពិការភាពទទួលបានព័ត៌មានយ៉ាងទូលំទូលាយ។
សម្តេចតេជោ បានថ្លែងថា ក្នុងស្មារតីនេះ ដើម្បីចូលរួមពិធីប្រកាសឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការផែនការយុទ្ធសាស្ត្រជាតិស្តីពីពិការភាព
២០១៩-២០២៣ ព្រមទាំងទិវាជនមានពិការភាពកម្ពុជាលើកទី២១ និងអន្តរជាតិលើកទី៣៧ ឆ្នាំ២០១៨នេះ ខ្ញុំព្រះករុណា ខ្ញុំសូមធ្វើការអំពាវនាវដូចតទៅ៖
ទី១៖ គ្រប់ក្រសួង ស្ថាប័ន ព្រមទាំងអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ ត្រូវយកផែនការយុទ្ធសាស្ត្រជាតិ ស្តីពីពិការភាព ២០១៩-២០២៣ ទៅអនុវត្តប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងស័ក្តិសិទ្ធិភាព ដោយរៀបចំផែនការសកម្មភាព និងកញ្ចប់ថវិកាប្រចាំឆ្នាំ តាមវិស័យរបស់ក្រសួង ស្ថាប័ន អង្គភាពនីមួយៗ។
ទី២៖ គ្រប់ក្រសួង ស្ថាប័ន ព្រមទាំងអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ ត្រូវបន្តពង្រឹងពង្រីកវិធានការទប់ស្កាត់ពិការភាព ឲ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព ថែមទៀត។ ត្រូវបន្តថែរក្សាសន្តិភាព ស្ថិរភាព និងជំរុញការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច កាត់បន្ថយភាពងាយរងគ្រោះក្នុងសង្គម ទប់ស្កាត់អំពើហិង្សា គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ គ្រោះថ្នាក់ការងារ ពង្រឹងប្រព័ន្ធសុខាភិបាល ការដោះមីន និងកាកសំណល់ជាតិផ្ទុះសល់ពីសង្គ្រាម និងពង្រឹងនូវសេវាស្ដារ លទ្ធភាពពលកម្ម ការអប់រំ ផ្សព្វផ្សាយការបង្ការពិការភាពឲ្យបានទូលំទូលាយ និងគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ។
ទី៣៖ ត្រូវពង្រឹងពង្រីកស្មារតីម្ចាស់ការ របស់ជនមានពិការភាពផ្ទាល់ ជាកត្តាគន្លឹះ នៃការងារអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព។ ក្នុងន័យនេះ ខ្ញុំសូមស្នើដល់បងប្អូន មានពិការភាពទាំងអស់ សូមបន្តពង្រឹងសេចក្តីក្លាហាន មានសេចក្តីសង្ឃឹម និងជំនឿជឿជាក់លើខ្លួនឯង ប្រើប្រាស់សម្បទា ដែលនៅមានពុះពារជម្នះ រាល់ការលំបាក ដើម្បីកសាងជីវភាពរស់នៅដោយឯករាជ្យ ម្ចាស់ការ រួមចំណែកក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ។
ទី៤៖ គ្រប់ក្រសួង ស្ថាប័នរដ្ឋ ត្រូវលើកទឹកចិត្ត ជនមានពិការភាពដែលមានលក្ខណសម្បត្តិ និងសមត្ថភាពបំពេញមុខងារ តួនាទីទទួលខុសត្រូវក្នុងមុខតំណែង ឲ្យមានសិទ្ធិចូលបម្រើការងារ ដោយគ្មានការរើសអើង រាប់ទាំង ការបម្រើការងារជាមន្ត្រីរាជការ កម្មករ និយោជិត កូនជាង ឬកម្មសិក្សាការីជាដើម។
ទី៥៖ ត្រូវលើកទឹកចិត្តឲ្យមានការចូលរួមពីផ្នែកឯកជន សង្គមស៊ីវិល រោងចក្រ សហគ្រាស និងគ្រឹះស្ថានទាំងអស់ អនុវត្តដោយស្ម័គ្រចិត្ត ភ្ញាក់រលឹកនូវកាតព្វកិច្ច ជ្រើសរើសជនមានពិការភាព ឲ្យចូលបម្រើការងារ ដូចមានចែងក្នុងច្បាប់ស្តីពីកិច្ចការពារ និងលើកកម្ពស់សិទ្ធិជនពិការ។
ទី៦៖ ក្រុមប្រឹក្សាសកម្មភាពជនពិការ ត្រូវជំរុញការអនុវត្តផែនការយុទ្ធសាស្ត្រជាតិ ស្តីពីពិការភាព ២០១៩-២០២៣ ដើម្បីជាប្រយោជន៍ដល់សុខុមាលភាព ដល់បងប្អូនពិការភាព និងត្រូវដឹកនាំ ចាត់ចែង អនុវត្តអនុសញ្ញាស្តីពីសិទ្ធិជនពិការ និងលិខិតបទដ្ឋានអន្តរជាតិ ពាក់ព័ន្ធពិការភាពជាមួយរក្រសួង ស្ថាប័ន ដៃគូអភិវឌ្ឍសង្គមស៊ីវិលឲ្យមានស័ក្តិសិទ្ធិភាព ហើយត្រូវធ្វើរបាយការណ៍ដាក់ជូនរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងអង្គការសហប្រជាជាតិ។
ទី៧៖ ត្រូវបន្តជំរុញ និងយកចិត្តទុកដាក់គិតគូរអំពីផលប្រយោជន៍ និងលើកតម្កើងជីវភាពរស់នៅរបស់បងប្អូនជនមានពិការភាព ឲ្យបានសមរម្យស្រប តាមសេដ្ឋកិច្ចជាតិ និងត្រូវមានវិធានការចាំបាច់នានា ដើម្បីបំផុសលើកទឹកចិត្តពលរដ្ឋ សប្បុរសជន ផ្នែកឯកជន និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលនានា ឲ្យចូលរួមឧបត្ថម្ភជនមានពិការភាព ព្រមទាំងត្រូវលើកទឹកចិត្តដល់ ជនដែលមានពិការភាព ដែលប្រកបមុខរបរ អាជីវកម្ម សិប្បកម្មជាលក្ខណៈឯកត្តជន
ឬគ្រសារ ឬសមូហភាពរបស់ជនមានពិការភាព តាមរយៈការកាត់បន្ថយពន្ធ ការផ្តល់អាទិភាពផ្សេងៗ ស្របតាមច្បាប់ស្តីពីកិច្ចការពារ និងលើកកម្ពស់សិទ្ធិ ជនមានពិការភាព។
ទី៨៖ ត្រូវបន្តរៀបចំការបង្កលក្ខណៈងាយស្រួល ចេញចូលទីកន្លែងសាធារណៈ សម្រាប់ជនមានពិការភាព គ្រប់ប្រភេទដូចជា៖ ការរៀបចំចំណត យានយន្តពិសេស សម្រាប់ជនមានពិការភាព ការធ្វើជម្រាល ការបំពាក់ ឧបករណ៍ថ្នាក់ដៃ ទ្វារ បន្ទប់ទឹកជនមានពិការភាព ការដាក់ស្លាកសញ្ញានានា នៅតាមក្រសួង ស្ថាប័ន មន្ទីរ ផ្លូវ ថ្នល់ ទីកន្លែងលំហែកាយ មជ្ឈមណ្ឌលវប្បធម៌ កន្លែងលេងកីឡា កន្លែងកម្សាន្ត គ្រឹះស្ថានអប់រំ សណ្ឋាគារ មន្ទីរពេទ្យ មណ្ឌលសុខភាព និងមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូន។ល។
ទី៩៖ ក្រសួងព័ត៌មាន ត្រូវធ្វើការណែនាំដល់គ្រប់ស្ថានីយវិទ្យុ និងទូរទស្សន៍របស់រដ្ឋ និងឯកជន ព្រមទាំងគ្រប់ប្រព័ន្ធសារព័ត៌មាន សូមបន្ដជួយផ្សព្វផ្សាយ ឲ្យបានទូលំទូលាយនូវការយកចិត្តទុកដាក់ និងលើកកម្ពស់សុខុមាលភាពជនមានពិការភាពនៅកម្ពុជា ជាពិសេសត្រូវមានការបកប្រែជាភាសាសញ្ញា និងអក្សររត់នៅតាមបណ្ដាស្ថានីយទូរទស្សន៍ ដើម្បីសម្រួលដល់ជនមានពិការភាព ក្នុងការទទួលបានព័ត៌មានផ្សេងៗ៕
