ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-ចិនបានចាប់ផ្តើម និងចាក់ឫសយ៉ាងជ្រៅនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏យូរលង់មកហើយ
ភ្នំពេញ៖ លោកស្រីកិត្ដិសង្ហហបណ្ឌិត ម៉ែន សំអន ឧបនាយករដ្ឋមន្ដ្រី រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួង ទំនាក់ទំនងជាមួយរដ្ឋសភា ព្រឹទ្ធសភា និងអធិការកិច្ច បានបញ្ជាក់ថា៖ ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-ចិន បានចាប់ផ្តើម និងចាក់ឫសយ៉ាងជ្រៅនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏យូរ លង់អស់ពេលប្រហែល២០០០ ឆ្នាំមក ហើយ បើគិតពីដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក កាំង ថៃ និងលោក ជូ យីង រាជទូតចិន ដែលបានទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជាក្នុងសម័យហ៊្វូណន។ ក្រោយមកទៀត ក៏មានទស្សនកិច្ចរបស់លោក ជីវ តាក្វាន់ ទៅកាន់រាជធានីអង្គរ ដោយលោកបាននាំត្រឡប់មកកាន់ប្រទេសចិនវិញនូវការផ្សព្វផ្សាយពីវប្បធម៌របស់ខ្មែរដូចមាន កត់ត្រាយ៉ាងច្បាស់នៅក្នុងឯកសាររបស់លោក ដែលមានចំណងជើងថា ប្រពៃណីរបស់អ្នកស្រុកចេនឡា។ នេះគឺជាទំនាក់ទំនងជាប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏យូរលង់ និងមិនឤចកាត់ថ្លៃបានរវាងប្រទេស និងប្រជាជនទាំងពីរ។
លោកស្រី ម៉េន សំអន បានបញ្ជាក់បែបនេះ ខណៈលោក ស្រី ចូលរួម ក្នុងកម្មវិធីប្រគល់វិញ្ញាបនបត្រសិក្សាភាសាចិន កម្រិតបឋមជូនដល់សិក្ខាកាម មន្ត្រីរាជការក្រសួង ទំនាក់ ទំនងជាមួយរដ្ឋសភា ព្រឹទ្ធសភា និងអធិការកិច្ច ចំនួន២៥នាក់
កាលពីថ្ងៃអង្គារ ១៣រោច ខែបឋមមាសាឍ ឆ្នាំចសំរឹទ្ធិស័ក ព.ស២៥៦២ ត្រូវនិងថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨នៅក្រសួង។
ដោយមានការចូលរួមពីលោក ហ្ស៊ុង ប៉ ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនប្រចាំកម្ពុជា ឧបត្ថម្ភដោយ វិទ្យាស្ថានខុងជឺ នៃរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជាផងដែរ ។
លោក លោក ហ្ស៊ុង ប៉ បានបញ្ជាក់ថា៖ វិទ្យាស្ថានខុងជឺត្រូវបានបង្កើតឡើងតាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា និងវិទ្យាស្ថានខុងជឺ មានទីស្នាក់ការកណ្ដាលនៅទី ក្រុងប៉េកាំង កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០០៩ ។ ថ្ងៃទី២២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០០៩ ស្លាកវិទ្យាស្ថានត្រូវបានបើកសម្ពោធនៅរាជធានីភ្នំពេញក្រោមអធិបតីសម្ដេចវិបុលបញ្ញា សុខ អាន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី និងឯកឧត្តម ស៊ី ជឹនពីងប្រធានាធិបតីចិន។ គិតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ វិទ្យាស្ថានមានទីស្នាក់ការនៅរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា និងមានស្នាក់ការនៅ(១)-រាជធានីភ្នំពេញ (២)-ខេត្តកណ្ដាល (៣)-ខេត្តតាកែវ (៤)-ខេត្ដកំពង់ស្ពឺ(៥)-ខេត្តព្រះសីហនុ (៦)-ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ (៧)-ខេត្តសៀមរាប (៨)-បានដំបង (៩)-ខេត្តត្បូងឃ្មុំ (១០)-ខេត្តព្រះវិហារ។ វិទ្យាស្ថានបានបើកថ្នាក់រៀនជូនមន្ត្រីរាជការនៅតាមក្រសួង-ស្ថាប័នមានដូចជា៖អគ្គលេខា ធិការដ្ឋានព្រឹទ្ធសភា (២)-ទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ៣ក្រសួងការ ងារ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ (៤)-ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ (៥)-ក្រសួងការពារជាតិ (៦)-ក្រសួងទំនាក់ទំនងជាមួយរដ្ឋសភា-ព្រឹទ្ធសភា និងអធិការកិច្ចក្រោមការគាំទ្រពីរាជរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសទាំង០២ កម្ពុជា-ចិនក្នុងគោលបំណ ង រួមចំណែកជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា វិទ្យាស្ថានបាន៖ ១)-បង្ខិតថ្នាក់រៀនភាសាចិនដល់ទីកន្លែង, បង្រៀនប្រកបដោយគុណភាព ២)-បង្កើនចំនួនអាហារូបករណ៍ទៅបន្តការសិក្សានៅប្រទេសចិនតាមរយៈសញ្ញាបត្រHSKនិងHSKK ស្រប តាមគោលនយោបាយជាយុទ្ធសាស្ត្រ”ផ្លូវមួយ ខ្សែក្រវ៉ាត់មួយ” (៣)-ពង្រីកឱកាសការងារនៅក្នុងប្រទេសជូនដល់សិក្ខាកាម តាមរយៈកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយបណ្ដាគ្រឹះស្ថាន ក្រុមហ៊ុន សហគ្រាសនានារបស់ចិននៅកម្ពុជា (៤)-ទាក់ទាញបរិមាណភ្ញៀវទេសចរណ៍ចិនចូលមកទស្សនាកម្ពុជាកាន់តែច្រើនស្របតាមយុទ្ធសាស្ត្រ China Ready របស់ក្រសួងទេសចរណ៍។
លោក ស្រី ម៉ែន សំអន បានបញ្ជាក់ថា៖ ក្រោមការដឹក នាំរបស់ សម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ និង លោកប្រធាន ម៉ៅ សេទុងប្រទេសយើងទាំងពីរ កម្ពុជា-ចិន បានផ្សារភ្ជាប់ទំនាក់ទំនង ការទូតជាមួយគ្នា នាថ្ងៃទី ១៩ ខែ កក្កដា ឆ្នាំ ១៩៥៨ រៀងរហូតមក។ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីត្រូវបានលើកកម្ពស់នេះទៅជា ភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយចាប់ពីឆ្នាំ ២០១០ មក។កម្ពុជាតែងតែគាំទ្រនយោបាយការបរទេសចិន ជាពិសេស គោលនយោបាយចិនតែមួយ និងគំនិតផ្តួចផ្តើមស្តីពី ការផ្តួចផ្តើមគំនិងខ្សែក្រវ៉ាត់ និងផ្លូវ ។
លោកស្រីម៉ែន សំអន បានបញ្ជាក់ថា៖ ទំហំពាណិជ្ជកម្មសរុបរវាងកម្ពុជា និងចិនបានកើនឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័ស ជា មធ្យម២៦%ក្នុងមួយឆ្នាំៗ ក្នុងរយៈពេល ១០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ ក្នុងឆ្នាំ២០១៦ ពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីបានកើនដល់៤,៨ ប៊ីលានដុល្លារឤមេរិក ក្នុងនោះការនាំចេញរបស់កម្ពុជាមានទំហំ ៨៣០ លានដុល្លារឤមេរិក និងការនាំចូលមានប្រមាណ ៣,៩ ប៊ីលានដុល្លារឤមេរិក។ ចិនជាប្រទេសវិនិយោគធំជាងគេបំផុតនៅកម្ពុជា ដែលគិតមកដល់ឆ្នាំ ២០១៦ សន្និធិវិនិយោគរបស់ចិនបានកើនឡើងដល់៥,១ ប៊ីលាន ដុល្លារឤមេរិក ដែលផ្តោតទៅលើវិស័យមួយចំនួន រួមមាន កម្មន្តសាល សំណង់ វាយនភ័ណ្ឌ និងថាមពលអគ្គិសនី។ នៅឆ្នាំ២០១៦ ភ្ញៀវទេសចរចិនមកទស្សនាកម្ពុជាមានចំនួន៨៣០ ពាន់នាក់ កើនឡើងប្រមាណ ២០% ប្រៀបទៅនឹងឆ្នាំ ២០១៥។ ដោយឡែក នៅក្នុងផ្នែកហិរញ្ញប្បទានដើម្បីការអភិវឌ្ឍ កម្ពុជាបានទទួលជំនួយអភិវឌ្ឍផ្លូវការ ទាំងជំនួយឥតសំណង និងកម្ចីពីសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនរហូតដល់៤,២ ប៊ីលានដុល្លារឤមេរិក គិតត្រឹមខែ កុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៧ នេះ ដើម្បីអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវន្ត កសិកម្ម សុខាភិបាល និងអប់រំ ។ ក្រោមគំនិតផ្តួចផ្តើមនៃយុទ្ធសាស្ត្រខ្សែក្រវ៉ាត់ និងផ្លូវសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរ ជាតិ ប្រទេសទាំងពីរបានបេជ្ញាបន្តពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការគ្រប់ជ្រុងជ្រោយរបស់ខ្លួនលើវិស័យសំខាន់ៗ រួមមាន ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ការពង្រឹងផលិតភាពសេដ្ឋកិច្ច ការបង្កើនពាណិជ្ជ កម្មទ្វេភាគី ទេសចរណ៍ វប្បធម៌ ការវិនិយោគ និងការអភិវឌ្ឍកសិកម្ម ៕
