បណ្ឌិត សុខ ទូច៖ ចិនមកវិនិយោគដោយប្រើប្រាស់ថវិកា និងសាងសង់អគារខ្ពស់ៗនៅលើទឹកដីកម្ពុជា គេមិនអាចលើកត្រឡប់ទៅវិញបាននោះទេ
ភ្នំពេញ៖ លោកបណ្ឌិតសភាចា្យ សុខ ទូច បានស្រាយបំភ្លឺអំពីការយល់ឃើញរបស់ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនដែលយល់ថា «វត្តមានរបស់ជនជាតិចិននៅកម្ពុជា នឹងធ្វើឱ្យកម្ពុជាបាត់បង់នូវស្ថិរភាព»។ វត្តមានរបស់ជនជាតិចិននៅកម្ពុជាក្នុងសតវត្សរ៍ទី២១នេះ ចិនគេមកវិនិយោគដោយប្រើប្រាស់ថវិកា និងសាងសង់អគារខ្ពស់ៗនៅលើទឹកដីប្រទេសកម្ពុជា គេមិនអាចលើកត្រឡប់ទៅវិញបាននោះទេ ហេតុនេះហើយគេត្រូវតែនៅបន្តការវិនិយោគរយៈពេលវែង ដើម្បីនិរន្តរភាពដំណើរការអាជីវកម្ម និងផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច។
នាព្រឹកថ្ងៃទី២៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៩ នេះ នៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូល ស្ដីពី «តើនឹងមានអ្វីកើតឡើងនៅពេលដែលលោក សម រង្ស៊ី វិលត្រឡប់ចូលកម្ពុជាវិញ» លោកបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យ សភាកម្ពុជា បានថ្លែងគូសបញ្ជាក់និងលើកឧទាហរណ៍ធ្វើការប្រៀបធៀបស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ច រវាងស្ថានភាពអតីតសហ ភាពសូវៀត និងសេដ្ឋកិច្ចនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន ដើម្បីរំលេចឱ្យឃើញពីសារសំខាន់មិនអាចខ្វះនៃស្ថិរភាពនយោបាយរបស់ប្រទេសជាតិមួយ។
ថ្លែងនៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូល ស្ដីពី «តើនឹងមានអ្វីកើតឡើងនៅពេលដែលលោក សម រង្ស៊ី វិលត្រឡប់ចូលកម្ពុជាវិញ» លោកបណ្ឌិតសភាចារ្យប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានថ្លែងថា៖
«កាលណាគេធ្វើសេដ្ឋកិច្ច គេត្រូវមើលនយោបាយ កាលណាគេវិនិយោគ គេត្រូវមើលនយោបាយ ចុះបើខ្មែរនៅឯក្រៅប្រទេសចេះតែផ្ញើសារមក តើគេមកវិនិយោគឬអត់? តើប្រជាជនដែលមានបំណងធ្វើអាជីវកម្ម បែបសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម (SME)។ នយោបាយដើរតួនាទីសំខាន់ណាស់ បើគ្មានស្ថិរភាពនយោបាយទេ គេមិនអាចវិនិយោគបានឡើយ។ នេះជាក្រិត្យក្រមនៃសេដ្ឋកិច្ច។ តើអ្នកការអំពាវនាវរបស់លោក សម រង្ស៊ី សម្រាប់អ្នកដែលចង់មកវិនិ យោគ គេនឹងមកវិនិយោគដែរឬទេ? ជាការពិតណាស់ គេមិនអាចមកវិនិយោគបានទេ។»
ភ្ជាប់ជាមួយនឹងសំណួរដែលជាការដាស់តឿនស្មារតីសម្រាប់អ្នកចូលរួម ក៏ដូចជាសាធារណជនទូទៅ លោកបណ្ឌិត្យ សភាចារ្យ បានចោទសួរទៅកាន់អង្គវេទិកាទាំងមូលថា «តើហេតុអ្វីបានជាប្រទេសចិនបើកទ្វារ គេនាំគ្នាទៅវិនិយោគនៅចិន?» ចម្លើយ គឺ «ស្ថិរភាពនយោបាយ» ពីព្រោះថ្នាក់ដឹកនាំចិនបានមើលឃើញបទពិសោធន៍របសសហភាពសូវៀត គឺនៅពេលដែលសហភាពសូវៀត បានផ្លាស់ប្ដូរនយោបាយ ពីរបបកុំមុយនីស្តទៅជា របបសេរី (មូលធននិយម) បានធ្វើឱ្យមហាអំណាចមួយនេះ បាត់បង់អស់ដែនដី ១៥ រដ្ឋ ដែលនេះគឺជាមូលហេតុនាំឱ្យគេមិនអាចវិនិយោគជាមួយរុស្ស៊ីបានឡើយ ក៏ព្រោះតែមានភាពលំបាកច្រើន ពិសេសដោយសារ
គ្មានស្ថិរភាពនយោបាយ។
លោកបណ្ឌិតសភាចារ្យ ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានបន្តថា «ចំណែកឯប្រទេសចិន គេដឹងហើយថាចិន ដូរ តែ ពណ៌ទេ អត់ដូរនយោបាយទេ គឺដូរពណ៌ពីសេដ្ឋកិច្ចបែបផែនការមកសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារ ប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងនៅទាំងអស់។ អញ្ចឹងនយោបាយចិនអត់មានប្រែប្រួលនោះទេ អញ្ចឹងហើយទើបគេវិនិយោគនៅចិន ប៉ុន្តែចិនបានចាប់ផ្ដើមនូវគោល ការណ៍៣គឺ៖ ១. ការវិនិយោគលើធនធានមនុស្ស ២. កម្លាំងពលកម្ម និងសក្ដានុពលថវិកា។»
សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាវិញ លោកបណ្ឌិតសភាចារ្យបានផ្ដល់អនុសាសន៍ថា មិនខុសគ្នាពីប្រទេសទាំងនោះឡើយ ដែលបញ្ហាស្ថិរភាពគឺជាភាពចាំបាច់មិនអាចខ្វះបានសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ។ ប្រការនេះហើយ ដែលរាជ បណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាត្រូវតែចេញមកបកស្រាយអំពីផលប៉ះពាល់ឬចំណេញ ដែលកើតចេញពីការប្រកាសត្រឡប់មក វិញរបស់លោក សម រង្ស៊ី ពិសេសការប្រកាសម្ដងហើយម្ដងទៀត នូវសារនយោបាយរបស់អតីតមេដឹកនាំនៃអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលបានបង្កជាឧបសគ្គរាំងស្ទះដល់ការសម្រេចចិត្តបណ្ដាក់ទុនវិនិយោគនៅកម្ពុជារបស់វិនិយោគិនបរទេសជាច្រើន ដើម្បីជាទុនសម្រាប់ឱ្យអ្នកវិនិយោគស្វែងយល់និងពិចារណាឱ្យបានច្បាស់លាស់ និងអស់មន្ទិលសង្ស័យ និងចាប់ផ្ដើម ក៏ដូចជាបន្តផ្ដល់វិនិយោគជាប្រក្រតីមកកាន់កម្ពុជា។
ឆ្លៀតក្នុងឱកាសនៃការបកស្រាយទិដ្ឋភាពខាងលើនេះដែរ លោកបណ្ឌិតសភាចា្យ ក៏បានស្រាយបំភ្លឺអំពីការយល់ឃើញរបស់ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួន ដែលយល់ថា «វត្តមានរបស់ជនជាតិចិននៅកម្ពុជា នឹងធ្វើឱ្យកម្ពុជាបាត់បង់នូវស្ថិរភាព»។ សម្រាប់លោកបណ្ឌិតសភាចារ្យ ការព្រួយបារម្ភនេះ ពុំមែនជារឿងសំខាន់ដែលត្រូវយកចិត្តទុកដាក់នោះឡើយ ព្រោះបើតាមលោកបណ្ឌិតសភាចារ្យ វត្តមានរបស់ជនជាតិចិននៅកម្ពុជាក្នុងសតវត្សរ៍ទី២១នេះ ខុសគ្នាទៅនឹងវត្តមានរបស់ចិនកាលពីសតវត្សរ៍ទី២០ ដែលពីមុនគេដាក់មនោគមវិជ្ជាមកលើប្រទេសកម្ពុជា តែបច្ចុប្បន្ននេះ ចិនគេមកវិនិយោគដោយប្រើប្រាស់ថវិកា និងសាងសង់អគារខ្ពស់ៗនៅលើទឹកដីប្រទេសកម្ពុជា ដែលជាការពិតណាស់ គេមិនអាចលើកត្រឡប់ទៅវិញបាននោះទេ ហេតុនេះហើយគេត្រូវតែនៅបន្តការវិនិយោគរយៈពេលវែង ដើម្បីនិរន្តរភាពដំណើរការអាជីវកម្ម និងផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួននិយាយដោយឡែក និងនិយាយជារួម គឺដើម្បីចូលរួមជាផ្នែកមួយ ក្នុងដំណើរអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា៕